16 februari 2020

Op 20 februari debatteert de Tweede Kamer over het stikstofbeleid. Dat is exact drie maanden nadat het Landbouw Collectief hun plan van aanpak ‘Uit de gecreëerde stikstofimpasse’ presenteerde. Een ambitieus plan, dat er voor zorgt dat Nederland het stikstofdebacle vlot te boven kan komen en niet afglijdt naar een economische recessie. In het lopende overleg met het Kabinet worden stappen gezet, maar we zijn er nog lang niet. Bij boeren en hun gezinnen heerst er nog altijd grote onzekerheid, evenals trouwens in andere betrokken sectoren als bouw, luchtvaart en infrastructuur. De 13 organisaties van het Landbouw Collectief hebben daarom een heldere boodschap richting het Kamerdebat op 20 februari: kom NU in actie, omarm het plan van het Landbouw Collectief en voorkom onnodig smijten met gemeenschapsgeld.

Aan de slag

In het plan van het Landbouw Collectief is aangegeven, dat de sector maatregelen kan en wil nemen op het gebied van voer, weidegang en uitrijden van mest bij melkvee om de uitstoot van stikstof verder terug te brengen. Dit ondanks het feit, dat de landbouw sinds 1990 al 65% emissiereductie heeft gerealiseerd. Veel meer dan welke andere sector ook. De voorgestelde oplossingen zijn veel goedkoper en vele malen effectiever dan de uitkoop en krimp waar het Kabinet enkele honderden miljoenen voor uit wil trekken, bovenop de eerder voorgestelde maatregelen van eiwitarm voeren en beperken van de maximale snelheid tot 100 km per uur. De door het Landbouw Collectief voorgestelde maatregelen kunnen al in 2020 een besparing opleveren van omgerekend 15 mol stikstof per hectare per jaar. Dat is ruim drie keer zoveel als waar alles opgeteld het Kabinet mee komt en genoeg voor vele jaren woningbouw. Maar de onderhandelingen verlopen moeizaam en de onzekerheid duurt voort. Het Landbouw Collectief roept daarom de volksvertegenwoordigers in de Tweede Kamer op het Kabinet aan te sporen om het plan nu eindelijk te omarmen, overeenstemming te bereiken over de laatste punten en aan de slag te gaan.

Beter dan de Spoedwet

In december heeft de overheid met de Spoedwet Aanpak Stikstof de mogelijkheid gecreëerd om dwingend maatregelen op te leggen, bijvoorbeeld op het gebied van voer. Het Landbouw Collectief vindt dat ‘Den Haag’ nooit tot in detail mag voorschrijven wat wanneer aan een koe, varken of kip gevoerd moet worden. Dat gaat alleen maar tot problemen leiden, niet in de laatste plaats voor de gezondheid van de dieren. Niemand beter dan de boer weet wat zijn of haar dieren nodig hebben en hoe tegelijk een vermindering van stikstofuitstoot verantwoord kan worden gerealiseerd. Als de overheid heldere doelen stelt en ruimte biedt – zowel in geld als beleid – kunnen ondernemers aan de slag op een manier die het beste past bij hun eigen dieren, hun bedrijf en de omgeving. Dat vergroot het draagvlak, benut de kennis en kunde van de individuele boer en komt het resultaat ten goede.

Onderbouwing van de maatregelen

Het Landbouw Collectief krijgt steeds sterkere aanwijzingen, dat ingrijpende maatregelen zoals opkoop en verplaatsing van bedrijven nauwelijks effect hebben op de neerslag van stikstof in Natura2000-gebieden. Ook lijkt het aandeel van de landbouw in de depositie op deze gebieden veel lager dan tot nu wordt genoemd. Deze aanwijzingen komen uit de externe analyse van de RIVM stikstof data en modellen die het Mesdagfonds heeft laten uitvoeren en waarvan de uitkomsten op 20 februari worden gepresenteerd. Het gaat bij opkoop en verplaatsing van bedrijven om maatregelen, die diep ingrijpen bij de betrokken boeren en hun gezinnen. Daarom wil het Landbouw Collectief maximale helderheid, dat de maatregelen ook daadwerkelijk tot effect leiden. We gaan er vanuit, dat dit ook geldt voor overheid en politiek, en roepen daarom de Tweede Kamer met klem op deze uitkomsten mee te nemen in het debat.