8 Oktober 2024

Gisteren debatteerde de Tweede Kamer over mest. Wij kijken hier teleurgesteld op terug. Wij vragen ons af of Tweede Kamerleden de ernst van deze gecreëerde mestsituatie wel onder ogen zien en of het besef er is dat als er geen echte oplossingen komen er een grote kaalslag gaat plaatsvinden in de agrarische sector, vooral in de melkveehouderij. Politici komen niet met echte oplossingen die boeren op de korte termijn gaan helpen. Agractie benadrukt daarom nog maar eens: Stop met het voortborduren op een verrot fundament. Beleid en wetgeving die niet deugt moet de prullenbak in!

Brede opkoopregeling

Uit het mestdebat werd duidelijk dat de door de minister voorgestelde brede opkoopregeling naar voren gehaald moet worden. Stoppers varen hier wel bij, maar de blijvers hebben hier vooralsnog weinig aan. Agractie is niet tegen vrijwillige opkoopregelingen, maar wel tegen ‘lukraak opkopen’. De vraag is of de minister de tijd kan nemen om zo’n opkoopregeling om te buigen naar een ‘blijvers/wijkers-regeling’ en om hiervoor het benodigde budget vrij te maken. Daarbij zal wat mestplaatsing betreft het effect hiervan al in voorjaar 2025 merkbaar moeten zijn.

Grondgebondenheid

Wat betreft de wens van meerdere Kamerleden over grondgebondenheid. Met de invoering van grondgebondenheid in welke vorm dan ook, zal er geen hectare extra plaatsingsruimte ontstaan en zal dus ook niet bijdragen aan de oplossing van het gecreëerde mestprobleem en ook niet aan de verbetering van de waterkwaliteit. Sterker nog: invoering van grondgebondenheid zal voor individuele boeren een andere vorm van sanering betekenen. Daarbij is door fosfaatrechten de omvang van de veestapel al begrensd. Grondgebondenheid is een nepoplossing.

Meer mestplaatsingsruimte is nodig!

Dan naar de échte oplossingen. Vooralsnog zien we in allemestdebatten dat politici voorbij gaan aan de échte oplossing: meer mestplaatsingsruimte! Het verlies aan mestplaatsingsruimte, door afbouw derogatie, bufferstroken en verlies NV-gebieden, loopt in 2026 op naar 78 miljoen kg N. Dit is een giga-probleem. Als dit plaatsingstekort opgelost moet worden door boeren te laten stoppen, zal er ongeveer een derde van de veestapel (en dus ook bedrijven) moet verdwijnen. Dit is onacceptabel! De enige oplossing is dan ook het creëren (en terugbrengen) van meer mestplaatsingsruimte! De minister zal, met steun van Kamerleden, alles op alles moeten zetten om dit in Brussel te realiseren.

Wij balen ervan dat we bij meerdere Kamerleden een afwachtende houding zien. Er wordt van de agrarische sector verwacht met oplossingen te komen, terwijl afgelopen kabinetten deze puinhoop hebben aangericht. Agractie ziet graag een mestbeleid waarin de behoefte van bodem en gewas centraal staat en een goede waterkwaliteit randvoorwaarde is. Zoals gisteren weer eens bleekis de mestproblematiek vooral een politieke discussie. Waar het over moet gaan -goede landbouwpraktijk en zorg voor bodem en gewas- maakt geen onderdeel uit van het debat. Boeren zijn daarspuugzat van!

Wij blijven daarom onze nek uitsteken en vinden dat we terug moeten naar de basis. Daar waar de waterkwaliteit goed is of sprake is van een trend in de goede richting, moet een overgangsregeling komen. Het blijft van de zotte dat boeren nutriënten voornamelijk uit kunstmest moeten halen en niet uit het gezonde dierlijke mest. Dit is ook onderdeel van onze inbreng in het melkvee-collectief. We blijven dit uitdragen richting Kamerleden en in gesprekken op het ministerie.