15 Februari 2025

Gisteren stuurde minister Femke Wiersma twee brieven aan de Tweede Kamer. We constateren dat de deur op een kier gezet wordt om te kijken naar een andere benadering van het stikstofbeleid. Dit zouden we met twee handen aan willen pakken, omdat we echt uit de huidige tunnelvisie moeten, willen we weer Nederland van het slot krijgen. Met een andere invulling van het natuurbeleid en aanpassing van de regelgeving  kunnen we in één klap alles vlot trekken; Nederland echt van het slot halen  én de natuur verder helpen. Zie hiervoor ook onze notitie ‘Nederland van het Slot’.

Rekenkundige ondergrens

Positief is dat er een hogere rekenkundige ondergrens van 1 mol (nu 0,005 mol) lijkt te gaan komen. Een goede en eerste logische stap op weg naar verandering. Dit kan op de korte termijn ruimte geven aan zowel (een deel van) de PAS melders als aan andere bedrijven die een berekende depositie hebben onder de 1 mol en die nog geen adequate omgevings-/natuurvergunning hebben. Daarbij gaan we er maar van uit dat een rekenkundige ondergrens juridisch houdbaar zal zijn. De kanttekening die we hierbij willen maken is dat een aantal PAS melders buiten hun schuld boven de 1 mol is komen te zitten. Daarnaast is het de vraag wat de 18 december uitspraak van de Raad van State over intern salderen en additionaliteit voor hen betekent. Welke adder zit hier onder het gras? De vraag is dus hoeveel PAS melders en anderen met deze rekenkundige ondergrens  in een legale situatie kunnen worden gebracht. Deze duidelijkheid is snel nodig.

Doelsturing

Als Agractie maken we ons ernstig zorgen over  koers van het kabinet wat betreft doelsturing. Positief is dat de minister begrippen als ‘haalbaar’ en ‘realistisch’ noemt. Zoals eerder betoogd  pleiten wij voor een andere vorm van natuurbeleid. Als de huidige resultaatverplichtende depositiedoelstellingen (KDW’s) vervangen gaan worden door resultaatverplichtende emissiedoelstellingen, dan verandert er in feite niets aan het fundament onder het natuurbeleid. De WUR benadrukte afgelopen week in de technische briefing in de Tweede Kamer ook nog maar eens hoe hoog de bedrijfsspecifieke emissiedoelen zouden moeten worden, als je de huidige KDW’s zou willen vervangen. De minister kan en mag hier nooit in meegaan, willen we nog een levensvatbare veehouderij in Nederland overhouden.

Agractie pleit er al langer voor om niet af te wijken van de Europese richtlijnen wat betreft natuurbeleid en hier geen Nederlandse koppen op te plaatsen en dus ook niet te sturen via de proxy stikstof. Laten we daar mee ophouden. Dat betekent dat we moeten gaan sturen op de Staat van Instandhouding (instandhoudingsdoelstellingen) en het bereiken daarvan, in plaats van de depositiedoelstellingen (KDW uit de wet), als een inspanningsverplichting moeten vastleggen in de wet. Daarmee leggen we de verantwoordelijkheid terug bij waar hij hoort: bij de provincies en de TBO’s. Hierover stuurden wij onlangs een brief aan de Ministeriele Commissie Economie & Natuurherstel.

Emissiebeleid

Wil Agractie dan geen emissiebeleid? Ja, dat willen wij wel. Wij kunnen als boeren ons steentje bijdragen met het reduceren van emissies, middels beloonbare-doelsturing. Dat kan bijvoorbeeld met management maatregelen e innovaties. Echter, hiervoor zal eerst de vergunningverlening losgetrokken moeten worden. De oplossing hiervoor is het invoeren van wettelijke vastgelegde 250 meter significantiestroken rondom stikstofgevoelige habitats, in combinatie met een geborgde dalende lijn van stikstofemissies, die er overigens al is door opkoopregelingen en afroming van dier- en fosfaatrechten.

Let wel: wij zijn vóór emissiebeleid, maar sceptisch over emissiesturing. Blijven sturen op stikstof haalt ons niet uit het stikstofmoeras. Mocht de minister desalniettemin toch doorgaan op dit pad dan zullen wij dat kritisch blijven volgen.

Contourenbrief Nederland van het Slot

Agractie is voorzichtig positief over de Contourenbrief die gisteren naar de Tweede Kamer is gestuurd. Nog afgezien van het feit dat de titel van de brief erg lijkt op de titel van de Agractie nota uit 2023, stellen wij vast dat alle opties om de crisis op te lossen, nog op tafel liggen. In dit stadium was niet te verwachten dat alles al duidelijk zou zijn, de Ministeriële Commissie is immers net begonnen. In dit verband willen wij de Commissie nogmaals aanbevelen om de voorstellen van Agractie nadrukkelijk te betrekken bij de discussies (zie onze stukken en brieven).