4 Februari 2025

Dat schrijft Agractie Nederland in een brief (klik hier om de brief te lezen) aan
zowel de Ministeriele Commissie Schoof als aan de Vaste Commissie LVVN van de
Tweede Kamer.

Agractie baseert haar stelling op het bestuderen van ca 15 Natuur Doel Analyses
(NDA’s) m.b.t. stikstofgevoelige Natura-2000 gebieden en op het oordeel van de
Ecologische Autoriteit daarover. Die NDA’s tonen volgens Agractie helemaal niet
aan dat er tussen het referentiejaar (meestal 2004) en 2023 (jaar waarin de NDA’s
zijn opgesteld) sprake was van verslechtering of dreigende verslechtering. Ook al
omdat in veel gevallen niet duidelijk is hoe de situatie in het referentiejaar was.

Hetzelfde geldt volgens Agractie voor de gevolgen van stikstofdepositie. In de 15
willekeurig gekozen NDA’s is sprake van cirkelredeneringen, waarbij op basis van
berekende stikstofdeposities (Aerius) gezegd wordt dat de situatie slecht is. Vaak
gevolgd door theoretische beschouwingen over de gevolgen van overmatige
stikstofdepositie. In geen enkele NDA vond Agractie een weergave van een
causale relatie tussen de stikstofdepositie en de situatie in het veld.

Agractie vraagt zich in dit verband af hoe het kan dat de gebiedsanalyses die in
2017 zijn opgesteld over de Natura-2000 gebieden zonder uitzondering aangaven
dat doelbereik mogelijk was, en dat er 5-6 jaar later sprake is van ernstige
verslechtering dan wel dreigende verslechtering.

De Ecologische Autoriteit is weliswaar zeer kritisch wat betreft de NDA’s (25% –
95% van de NDA’s voldoet niet aan door de EA gehanteerde criteria) maar
verzuimd de vinger op de bovengenoemde zere plekken te leggen. In de nota
“Doen wat moet en kan” stelt de EA namelijk dat de NDA’s voldoende informatie
bevatten om vast te stellen dat het niet goed gaat met de natuur (verslechtert of
dreigt te verslechteren) en dat ze ook voldoende informatie bevat om
maatregelen te treffen. Deze in de ogen van Agractie onjuiste conclusie van de
Ecologische Autoriteit heeft verstrekkende gevolgen, zowel voor het natuur- en
stikstofbeleid als voor rechtbank- en Raad van State uitspraken zoals onlangs is
gebleken in de Greenpeace uitspraak.

Agractie roept de overheid dan ook op tegen de Greenpeace uitspraak in hoger
beroep te gaan en een ander natuur- en stikstofbeleid te gaan voeren.
In dat verband doet Agractie in haar brief de volgende aanbevelingen:

• Actualisering Natuur Doel Analyses (uit te voeren door de provincies)
• Specificatie Verbeterdoelstellingen uit de Aanwijzingsbesluiten (uit te
  voeren door provincies)
• Evaluatie beheerplannen en actualisatie daarvan met zowel natuurherstel-
  als bronmaatregelen (uit te voeren door provincies)
• Rechtstreeks sturen op de Staat van Instandhouding (per gebied) in plaats
  van op generieke depositiedoelstellingen (50% onder KDW in 2030).
• Invoering wettelijk vastgestelde significantiestroken langs stikstofgevoelige
  habitats in Natura 2000 gebieden. Binnen de stroken is dan per definitie
  sprake van significante effecten en moet bij “projecten” een passende
  beoordeling worden gemaakt. Daarbuiten is geen passende beoordeling
  meer vereist.
• Zorgdragen voor een geborgde emissiereductie buiten de stroken ter
  compensatie van de zeer geringe directe depositie van buiten de stroken
  (met inbegrip van cumulatieve effecten), en mede om een nieuwe PAS
  situatie te voorkomen.
  NB In de veehouderij is door het bestaan van productieplafonds,
  opkoopregelingen en afroming sinds 2018 al sprake van een geborgde
  emissiereductie.
• Voeren van verdergaand emissiereductiebeleid buiten de
  significantiestroken voor alle sectoren waar sprake is van stikstofemissie
  (stimulering innovatie en management aanpassingen en evt.
  maatwerkaanpak via vergunningverlening).
• Voeren van emissie reducerend stimuleringsbeleid (vrijwillige opkoop,
  verplaatsing, extensivering, omschakeling) binnen de stroken.

Agractie stelt tenslotte dat met zo’n beleid de stikstofcrisis voorbij is, Nederland
van het slot kan, dat PAS melders en anderen kunnen worden gelegaliseerd en
ook dat de natuur er beter van wordt.