26 November 2024

Afgelopen week verschenen er  artikelen in diverse media naar aanleiding van een onderzoek van Follow the Money (FTM) over het gebruik van glyfosaat. Hoewel we de discussie over de toekomst van glyfosaat niet hier zullen voeren – dat is aan het CTGB en de politiek – willen we wel onze visie delen en enkele belangrijke nuances toevoegen die in het artikel ontbreken.

Kritische blik op glyfosaatgebruik binnen de landbouw
Wij zijn van mening dat de agrarische sector kritisch moet blijven kijken waar een vermindering van glyfosaatgebruik mogelijk is. Er zijn toepassingen waarbij het gebruik wellicht vermeden kan worden of met lagere doseringen volstaan kan worden. Tegelijkertijd zijn er toepassingen waar geen passend alternatief voorhanden is, of waar alternatieven een grotere milieudruk veroorzaken.

Glyfosaat staat in de Risicolijst van het Centrum Landbouw en Milieu (CLM) op de 91ste plaats, wat betekent dat het middel relatief weinig schadelijk wordt geacht voor mens, bodemleven, waterleven, nuttigen en drinkwater. Vanuit deze context pleiten wij voor behoud van het middel, terwijl we de brede maatschappelijke wens onderschrijven om het middelengebruik verder te reduceren. Wij roepen daarom op om per landbouwsector een plan van aanpak op te stellen om verantwoord en waar mogelijk minder glyfosaat te gebruiken.

Feiten over glyfosaat in oppervlaktewater
Het artikel van FTM legt een sterk verband tussen agrarisch gebruik van glyfosaat en vervuiling van oppervlaktewater. Er wordt bijvoorbeeld gesteld dat glyfosaat tussen 2018 en 2022 in bijna al het oppervlaktewater waar drinkwater wordt gewonnen, boven de normen werd aangetroffen. Daarbij wordt de link gelegd met satellietbeelden waarop de gele velden te zien zijn. Deze interpretatie is echter eenzijdig en misleidend. Het artikel laat belangrijke feiten achterwege:

Impact van verboden op particulier en gemeentelijk gebruik

Er wordt in het artikel verbazing geuit over het feit dat glyfosaat wel verboden is voor particulieren, maar niet voor boeren.  Sinds het verbod op het gebruik van glyfosaat op verhardingen in 2016 en het verkoopverbod aan particulieren in 2018 is de hoeveelheid glyfosaat in het oppervlaktewater met meer dan 95% afgenomen (Bron: Emissieregistratie CBS).

• In de periode 2010 – 2015 gebruikten zowel particulieren als gemeenten ieder jaarlijks 20.000 kg glyfosaat. Dit gebruik droeg destijds in grote mate bij aan de vervuiling van oppervlaktewater.
• Met het verbod op particulier gebruik en het verbod op verhardingen zoals trottoirs etc, is er een enorme omslag gekomen in de vervuiling van het oppervlaktewater door glyfosaat en haar afbraakproducten.
• 

 

Bron van huidige glyfosaatvondsten in oppervlaktewater

• Het is dan ook onterecht om boeren als ‘schuldige’ aan te wijzen voor wat betreft het glyfosaat datvandaag de dag in oppervlaktewater wordt aangetroffen.

Een pleidooi voor nuance in het debat

Agractie staat altijd open voor een constructieve discussie over bestrijdingsmiddelen, waaronder glyfosaat. Dat is nodig om tot een gezamenlijke agenda te komen voor schoner water en duurzame landbouw. Maar die discussie moet wel gebaseerd zijn op feiten en niet op eenzijdige interpretaties of het zoeken van schuldigen.

 

‘Het bashen van boeren zet de toon in het publieke debat, dat draagt niet bij aan oplossingen’

 

De huidige toon in het publieke debat – waarin ‘boeren bashen’ vaak centraal staan – draagt niet bij aan oplossingen. Wij roepen daarom op tot een eerlijke en evenwichtige benadering, waarin ruimte is voor nuance en wederzijds begrip.

Oproep aan de samenleving en politiek

• Onderzoek en nuanceer bronnen van vervuiling:Besteedt gericht aandacht op álle bronnen van glyfosaat in oppervlaktewater, inclusief niet-landbouwkundige bronnen zoals rioolwaterzuiveringen.
• Stimuleer verantwoord gebruik: Agractie steunt de wens om glyfosaatgebruik verder te reduceren, waar dat mogelijk is zonder negatieve gevolgen voor milieu, kwaliteit of oogstderving.
• Weg met het stigma: Boeren dragen fors bij aan verbeteringen in waterkwaliteit. Erken hun inspanningen en vermijd een eenzijdige focus op de landbouw als oorzaak van alle milieuproblemen.

Samen moeten we werken aan een duurzame toekomst met voldoende, gezond voedsel, schoon water en een vitale agrarische sector. Dat lukt alleen met een gezamenlijke agenda en door een eerlijk en constructief debat te voeren.

Agractie Nederland