Stikstofmotie: de boer als schietschijf

“Boeren, lever maar even snel een emissiereductieplan in”. Dat is ongeveer de strekking van de aangenomen motie Grinwis/Vedder. Alsof het hier om een formulier voor een sportvereniging gaat, niet om de toekomst van duizenden agrarische bedrijven.

Het ergste is nog: deze motie lijkt mede mogelijk gemaakt door partijen binnen de agrarische sector zelf. Denken dat een ‘vrijwillig’ reductieplan het ei van Columbus is, getuigt van naïviteit. Zonder fundamentele wijzigingen in wet- en regelgeving, denk aan het additionaliteitsvereiste en het rekenmodel Aerius, zal er geen enkele vergunning verleend worden, hoeveel ammoniak je ook reduceert. Zelfs een sectorbrede verdamping brengt geen juridische verlichting zolang het huidige kader overeind blijft.

Daarbij dreigt ‘het plan’ te ontsporen in bureaucratisch afrekenen: wie de reductiedoelen niet haalt, kan rekenen op sancties. En hoe kun je reduceren als je geen vergunning krijgt? De keuze is ook niet bepaald reuze als het gaat om juridisch houdbare innovaties. Dus in plaats van perspectief, krijgen boeren vooral een risicoplan met zware emissiereductiedoelen en een ingebouwde boetedoos.

Wie binnen de politiek en de G7 gelooft dat strengere reductie de vergunningverlening zal lostrekken, heeft blijkbaar het geheugen van een goudvis. De uitspraak van de Raad van State van 18 december is kraakhelder en biedt geen ruimte voor wensdenken. Tenzij men met opzet richting een confrontatie met de rechter marcheert, is deze strategie gedoemd om te mislukken.

Kortom, deze motie biedt geen richting maar verhult gebrek aan kennis en visie. Het stikstofdossier vraagt om eerlijkheid, moed en structurele keuzes, niet om gladgestreken compromissen ten koste van boeren.

Agractie gaat deze gang van zaken kritisch aankaarten in het volgende G7-overleg. Want als de sector zichzelf begint te ondermijnen, blijft er weinig over om voor te strijden.